Leermiddelen kiezen: het lijkt een eenvoudige taak, maar het is een cruciale schakel in de kwaliteit van ons onderwijs. Hoe kies je als leraar een methode die werkt voor jouw leerlingen én die binnen het budget past? Bij het Panora Lyceum in Doetinchem speelt projectconrector Leon Hurkmans een sleutelrol. In dit artikel deelt hij waardevolle inzichten en praktische tips om samen met leraren het maximale uit elk onderwijsbudget te halen.
Het Panora Lyceum is opgericht als gevolg van een regionale herstructurering in Doetinchem, waarbij drie scholen gefaseerd zijn overgegaan naar twee nieuwe: het Panora Lyceum en het Houtkamp College. Leon Hurkmans, oud-rector van een van de drie scholen, was vanaf het begin betrokken bij de opbouw van het Panora Lyceum. Belangrijk gegeven hierbij: het Panora Lyceum onderscheidt zich door tweetalig onderwijs op alle niveaus en door thematisch onderwijs. Dit concept vraagt een flexibele en creatieve aanpak bij de keuze van leermiddelen.
Leon ziet zijn rol als budgetbewaker niet als een obstakel, maar als een middel om onderwijsdoelen te realiseren binnen de financiële mogelijkheden. “Er zit weinig tot geen rek in het budget, het is een gegeven. Daarom is het belangrijk om vanaf het begin helder te communiceren over wat de financiële grenzen zijn.”
Een belangrijk onderdeel van het werk van Leon is de samenwerking met leraren en vakgroepen. “De keuzes voor leermiddelen beginnen bij de leerdoelen”, legt hij uit. “Het is cruciaal dat leraren zich afvragen wat ze willen bereiken voordat ze naar specifieke methodes kijken.”
Het proces begint met een inventarisatie binnen de vakgroepen. “Ik vraag hen om een overzicht te maken van de leerdoelen en vervolgens te kijken welke middelen daarbij aansluiten”, zegt Leon. Dit betekent niet alleen kijken naar traditionele boeken, maar ook naar digitale bronnen, interactieve tools en zelfontwikkeld materiaal. “Veel leraren hebben een voorkeur voor een bepaalde methode omdat ze die al jaren gebruiken. Maar ik stel altijd de vraag: is deze methode echt nodig om de leerdoelen te bereiken, of kan het ook anders?”
Een ander belangrijk aspect is het inzicht in de kostenstructuur. Leon werkt met leraren om duidelijk te maken wat de financiële implicaties zijn van hun keuzes. “Als een methode duurder is, wat betekent dat dan voor andere vakken? Kunnen we ergens anders besparen? Zijn er goedkopere alternatieven?”
“Ik ben er om te adviseren en te ondersteunen”, zegt de budgetbewaker. “Ik bied overzicht en help leraren om een afgewogen keuze te maken. Dat doen we bij voorkeur samen.” Hij heeft regelmatig contact met vakgroepleiders en leraren, waarin hij uitleg geeft over budgetbewaking en effectieve leermiddelenkeuze. “Veel leraren hebben geen achtergrond in financiën. Door hen te informeren en praktische handvatten te bieden, kunnen ze beter omgaan met de beperkingen van het budget.”
Bij het Panora Lyceum werken docenten thematisch en vakoverstijgend. Dit brengt unieke uitdagingen met zich mee, omdat veel traditionele methodes niet aansluiten bij deze aanpak. “We hebben bijvoorbeeld thema’s zoals duurzaamheid en globalisering. Daar zijn geen kant-en-klare methodes voor.” In dergelijke gevallen moedigt Leon vakgroepen aan om zelf materiaal te ontwikkelen. “Dit biedt niet alleen flexibiliteit, maar kan ook kosten besparen. Daarnaast geeft het leraren de kans om het materiaal precies af te stemmen op hun leerlingen.”
Een voorbeeld is het vak Engels, waar leraren hebben geko-zen voor een combinatie van een traditionele methode en zelfontwikkelde opdrachten die aansluiten bij de thema’s. “Dit soort hybride oplossingen werken goed. Ze bieden het beste van beide werelden.”
Leon benadrukt ook het belang van samenwerking met partijen zoals VanDijk en uitgevers. “Deze organisaties hebben een schat aan ervaring en kunnen waardevolle suggesties doen. Ze kennen de markt door en door en kunnen vaak materialen aanbieden die goed aansluiten bij onze behoeften.” VanDijk, zo legt Leon uit, biedt niet alleen leermiddelen aan, maar heeft ook inzicht in trends
en nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs. “Door met hen te praten, krijgen we ideeën voor methodes of tools die we zelf misschien niet hadden overwogen.” Ook uitgevers spelen soms een belangrijke rol. “Vaak hebben zij pilots of testmaterialen beschikbaar die kosteloos kunnen worden uitgeprobeerd. Dit geeft ons de mogelijkheid om iets nieuws te testen zonder direct grote investeringen te doen.”
Hij moedigt leraren aan om actief gebruik te maken van deze mogelijkheden. “Vraag leveranciers om een demonstratie of proefmateriaal. Het helpt niet alleen om betere keuzes te maken, maar het kan ook inspireren tot nieuwe ideeën.”
Leon Hurkmans beschrijft het keuzeproces van leermiddelen als een cyclisch en iteratief proces. “Het begint met oriëntatie, gevolgd door evaluatie en aanpassing.” De belangrijkste stappen zijn:
Leon gelooft dat budgetbewaking een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. “Het gaat niet alleen om het besparen van geld”, legt hij uit. Hij ziet een belangrijke rol voor leraren in dit proces. “Leraren staan dicht bij de leerlingen en weten wat er nodig is. Als zij bewust omgaan met leermiddelen en samenwerken met de schoolleiding, kunnen we samen geweldige resultaten bereiken.”
De aanpak van het Panora Lyceum kan dienen als een voorbeeld voor andere scholen. Door helder te communiceren, flexibel te zijn en creatief na te denken over leermiddelen, laat de school zien dat innovatie en budgetbewaking hand in hand kunnen gaan.
“Onderwijs is een investering”, besluit Leon. “Als we die investering verstandig doen, profiteren onze leerlingen daar het meest van. En daar doen we het uiteindelijk allemaal voor.”
Neem contact op met vo@vandijk.nl, we gaan graag met je in gesprek!
